بازار ارومیه
ارومیه یکی از کلان شهر های ایران است که در شمال غربی در منطقه آذربایجان واقع شده است. ارومیه که مرکز استان آذربایجان غربی است دومین شهر پر جمعیت در شمال غرب کشور محسوب می شود. ارومیه در غرب دریاچه ارومیه با ۱۳۳۲ متر، در دامنه کوه سیر و در میان دشت ارومیه قرار دارد. اگر قصد خرید بلیط هواپیما برای ارومیه را دارید؛ بد نیست بدانید که آب و هوای ارومیه در تابستان نسبتا گرم و در زمستان سرد است. این شهر جاذبه ها طبیعی تاریخی بسیاری برای گردشگری دارد. یکی از جاذبه ها که اکثر گردشگران در هر شهری به بازدید از آن علاقه دارند، مراکز خرید و بازار ها است. امروز می خواهیم با هم بازار ارومیه را بهتر و بیشتر بشناسیم، با ما همراه باشید.
معرفی بازار ارومیه
بازار ارومیه یکی از دیدنی ترین مکان های گردشگری ارومیه که در بافت قدیمی شهر در جنوب شرقی ارومیه ما بین خیابان های امام و بعثت قرار دارد. با توجه با اینکه مراکز خرید بسیاری در ارومیه مشغول به فعالیت هستند، اما هنوز بیشتر افراد بازار ارومیه را که با معماری ساده، ارزش های تاریخی، معنوی و فرهنگی ارومیه را به نمایش گذاشته است، برای خرید انتخاب می کنند. بازار ارومیه در حدود ۶۰ هزار مترمربع مساحت دارد و حدود ۱۰۰۰ واحد مغازه با کاربری های متفاوت را در خود جای داده است.
تاریخچه بازار ارومیه
بازار ارومیه که یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی ارومیه محسوب می شود در دوران صفویه ساخته شده است. این بازار که در مرکز شهر و کنار مسجد جامع ارومیه قرار دارد، هنگام ساخت به بزرگی امروز نبود. در دوره های زندیه و قاجاریه بر وسعت و بخش های بازار افزوده شده است. مجموعه بازار ارومیه در سال ۱۳۶۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. در گوشه و کنار این بازار تاریخی حمام هایی نیز وجود دارد که تاریخ شناسان قدمت آنها را متعلق به دوره زندیه و قاجار می دانند.
معماری بازار ارومیه
معماری بازار ارومیه در مقایسه با سایر بازارها، چون در دوران صفویه ساخته شده است، بسیار ساده است. جذابیت معماری صفوی در سادگی این معماری است. سقف های گنبدی پشت سر هم در واقع بازار ارومیه را بوجود آورده است. طاق ها، گنبد ها و روزنه های متعددی در بازار ارومیه جای گرفته اند. هنگام بازدید از بازار امروز شما هیچ موردی از گچبری، کاشیکاری، نقاشی روی دیواره ها و طاق ها را نخواهید دید. بازار بشکل مستطیلی به طول ۱۰۰ متر و عرض ۳۰۰ متر با استفاده از آجر و مقدار کمی چوب ساخته شده است.
سرا ها و تیمچه ها
همانطور که اشاره کردیم، بازار ارومیه با مساحت حدود ۶۰ هزار متر مربع بیش از ۱۰۰۰ مغازه با کاربری ها متفاوت از قبیل: لبنیاتفروشی، راسته زرگر ها، راسته فرشفروش ها، راسته عطاران، راسته پارچه فروشان، راسته مس گرا، راسته چاقو فروشان، راسته کفشفروشیها، راسته بلورفروشی ها را در خود جای داده است. همچنین با توجه به قدمت بازار، کاروانسرا های زیادی در بازار وجود دارند که امروزه بعنوان بار انداز مورد استفاده قرار می گیرند.
راستههای بازار
راسته مسگر ها یکی از پر طرفدار ترین مکان های بازار ارومیه است. در این راسته شما ظروف مسی بزرگ و کوچکی که همه کار دست مسگرهای با استعداد شهر ارومیه است را مشاهده خواهید کرد. بعد از راسته مسگرها، راسته چاقو فروشان با انواع چاقو ها و ساطورها با کاربردهای مختلف فروخته می شوند و شما می توانید انواع چاقو ها و کاردهای آشپزخانه و انواع چاقو های مخصوص قصابی را با توجه به سلیقه و نیاز خود خرید نمایید. حالا نوبت راسته طلا فروشی ها است که شما در آنجا با طلا های قطور و بزرگ که ظرافت طلا سازی کمتری در آنها دیده می شود. نکته جالب اینکه مدل این طلاها بیشتر موردپسند اهالی ارومیه است.
بازار ارومیه کجاست؟
بازار ارومیه در بافت قدیمی شهر ارومیه، مابین خیابان امام و بعثت قرار دارد. در حال حاضر این بازار در حدفاصل خیابانهای عسکرآبادی، امام، مهاباد و اقبال محصور شده است. بازار با میدان اصلی ارومیه تنها چند دقیقه فاصله دارد و در نتیجه هر کجا از شهر که باشید، با استفاده از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس و تاکسی میتوانید بهراحتی به بازار ارومیه بروید.
- آدرس: استان آذربایجان غربی، شهر ارومیه، مابین خیابان امام و بعثت
معرفی بازار ارومیه
بازار ارومیه همانند دیگر بازارهای سنتی ایران در بافت قدیمی شهر قرار دارد. این بازار که بر اساس نیازهای اجتماعی و اقتصادی مردم ارومیه در عصر خود شکل گرفت، دارای معماری خاصی است که با اندک تفاوتهایی تقریبا در تمامی بازارهای سنتی ایران وجود دارد. بازار ارومیه که آن را حاصل ذوق هنری و معماری ایرانی-آذری دانستهاند، یکی از شناختهشدهترین جاهای دیدنی استان آذربایجان غربی محسوب میشود و همواره یکی از مقاصد گردشگران داخلی و خارجی بوده است.
این اثر در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۳۶۲ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۶۳۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
تاریخچه بازار ارومیه
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahsa Moshfeghyan)
بازار ارومیه که یکی از قدیمیترین آثار تاریخی ارومیه محسوب میشود، در دوره صفویه ساخته شد. این بازار که در مرکز شهر و کنار مسجد جامع ارومیه قرار دارد، هنگام ساخت به بزرگی امروز نبود. در دوران زندیه و قاجاریه بر وسعت و بخشهای بازار افزوده شد.
در زمان شکلگیری بازار، روستاهای اطراف ارومیه برای عرضه و تقاضای محصولات مورد نظر خود به این مکان مراجعه میکردند. وجود مسجد و حمام در کنار بازار تاریخی ارومیه نشاندهنده پویایی این بخش از شهر در زمینه فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر کارکردهای بازارهای سنتی ایران در عصر خود بوده است. عمده واردات در زمانهای گذشته نفت بود که با شتر از قفقاز به بازار تجاری خوی و از آنجا به بازار ارومیه و تبریز انتقال داده میشد.
بخشهای مختلف بازار ارومیه
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahsa Moshfeghyan)
بازار ارومیه در حدود ۶۰ هزار متر مربع مساحت دارد که بافت قدیمی آن امروزه تحت مراقبت و بهسازی است. این بازار بالغ بر ۱۰۰۰ مغازه با کارکردهای مختلف و متنوع، هفت تیمچه و سرای نسبتا بزرگ، پنج حمام قدیمی و یک باب مسجد معروف به مسجد جامع را در خود جای داده است.
امروزه با عبور از در اصلی بازار، ابتدا مغازههای لبنیاتفروشی به چشم میخورند و بعد میتوان وارد راسته زرگرها شد. با گذشتن از این راسته، فرشهای ابریشمی اصیل در بازار شهر توجهها را به خود جلب میکنند. در طول مسیر این زیبایی معماری بازار ارومیه است که چشمها را بهسمت خود سوق میدهد.
منبع عکس : گوگل مپ (عکاس: Mahsa Moshfeghyan)
حمام قراچه که نادرشاه افشار در آن استحمام کرده و طی ماجرایی دستور نابینایی دو چشم یکی از افرادش را داده است، در کنار حمامهای تجلی و قائم، از دیگر بخشهای این بازار تاریخی هستند که در سالهای اخیر مرمت و بازسازی شدهاند. سرای شجاعالدوله و سرای حاج ابراهیم که در کنار کاروانسرا و در شمال مسجد جامع قرار دارند، از دیگر بخشهای جذاب این بازار سنتی به حساب میآیند.
راستههای بازار
منبع عکس: سایت myurmia.com (عکاس: ناشناس)
از جمله کارکرد مغازههای این بازار میتوان به مسگری، زرگری، چاقوسازی، فرشفروشی، بلورفروشی، کفاشی، عطاری، بزازی و… اشاره کرد که از راستههای پررونق مجموعه تاریخی بازار ارومیه هستند. همچنین در این بازار محصولات و کالاهایی نظیر لبنیات محلی، طلا و جواهر، پارچه و پوشاک، ظروف مختلف، کیف و کفش چرم و… نیز به فروش میرسد.
راسته مسگرها
منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Anna-Freud)
هر زمان به بازار ارومیه رفتید، حتما از راسته مسگرها دیدن کنید. این بخش از شلوغترین راستههای بازار و یکی از محبوبترین جاذبههای آن به شمار میآید. در این راسته ظرفهای خوشرنگ مسی در اندازههای مختلف دیده میشود که توسط مسگرهای ماهر ساخته شدهاند.
راسته لبنیاتفروشی
یک راسته خوشمزه و پرطرفدار در بازار تاریخی ارومیه وجود دارد که طرفداران محصولات لبنی با ورود به آن با طیف وسیعی از مغازههای فروش لبنیات روبهرو میشوند. محصولات لبنی این بازار بیشتر به روش سنتی ارومیه تهیه میشوند.
راسته عطاران
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahsa Moshfeghyan)
کوههای رنگی با عطروبوی دوستداشتنی در راسته عطاران یکی از زیباترین بخشهای بازار را تشکیل میدهند. این ادویهها برای مصارف خوراکی، درمانی، آرایشی و بهداشتی استفاده میشوند. همچنین انواعی از صابون و شامپوهای گیاهی در این محل به فروش میرسد.
راسته کفشفروشی
غیرممکن است کسی با کفش سروکار نداشته باشد. پس اگر بهدنبال جایی هستید که تنوع کفش بالایی داشته باشد، راسته کفاشان بازار ارومیه گزینه خوبی است. در این مغازهها برای همه رده سنی کفش وجود دارد.
راسته بلورفروشی
اهالی ارومیه برای خرید بلوریجات همیشه یک مقصد اصلی دارند و آن راسته بلورفروشی بازار تاریخی ارومیه است. بلورهای باکیفیت و زیبایی در مغازههای این راسته وجود دارند که با دستان بااستعداد بلورسازان ارومیهای ساخته شدهاند.
راسته پارچهفروشان
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahsa Moshfeghyan)
در یکی از راستههای بازار انواع پارچههای رنگین مناسب با هر سلیقهای با جنسهای متنوع وجود دارد. اگر به فکر تهیه سوغاتی برای نزدیکان هستید، میتوانید پارچه بخرید.
راسته چاقوفروشان
هر چاقویی که فکر میکنید در راسته چاقوفروشان پیدا میشود. کسبههای این راسته انواع چاقو و ساطور با کاربردهای متفاوت را برای فروش دارند.
راسته زرگرها
یکی از محبوبترین زیورآلات بانوان ایرانی، طلا است. طلاهای این بازار بیشتر به سلیقه مردم ارومیه ساخته شدهاند و ظاهر چشمگیر و درشت آنها از چشم هیچکس دور نمیماند.
راسته فرشفروشان
فرشهای خوش نقشونگار و سنتی راسته فرشفروشان، حسوحال بینظیری به محیط بازار داده است. اگر اهل فرشهای دستبافت هستید، فرشهای زیبایی در این راسته به فروش میرسد.
معماری بازار ارومیه
منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Diazinon.bm)
از ویژگیهای مهم مجموعه تاریخی بازار ارومیه میتوان بهسادگی آن اشاره کرد. با وجود تفاوتهایی که از لحاظ شکل در طاقها، چشمه و گنبدهای بازار مشاهده میشود، هیچگونه تنوعی از حیث تکنیک هنری مثل کاشیکاری، سنگکاری و درهای قدیمی پرکار چوبی در بازار دیده نمیشود. پلان بازار بهشکل مستطیلی است و مصالح راسته بازارها و چهارسوها از آجر انتخاب شدهاند که اکثر آنها فاقد اندود ساده گچ هستند.
منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Anna-Freud)
سبک معماری این بازار، ایرانی-اسلامی است که ضمن تلفیق با ریزهکاری و سلیقه آذری، فرهنگ اصیل مردم شهر را نمایش میدهد. در معماری بازار نمونههایی از سبکهای معماری دوران افشاریه، زندیه و قاجار نیز به چشم میخورد.
مجاورت بازار ارومیه با مسجد شهر بر زیبایی معماری بازار و اهمیت آن تاثیر گذاشته است. سردر ورودی اصلی بازار ارومیه از سمت مسجد اعظم، از زیباترین ویژگیهای قدیمی شهر محسوب میشود.
مرمت بازار ارومیه
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahsa Moshfeghyan)
امروزه بخشهایی از بازار ارومیه نوسازی شدهاند. از آنجا که این نوسازی به روشهای استاندارد انجام نشده است، بهوضوح میتوان شاهد ناهماهنگی بخشهای نوسازی با بافت قدیمی بود. به این صورت چشمانداز چندین راسته، سرا و تیمچه دچار تغییرات و ناهماهنگی شده و سراهای آن از بین رفتهاند. با این وجود، بهعلت حجم و گستردگی زیاد مجموعه، دیگر واحدهای آن شکل و بافت خود را حفظ کردهاند و بازار در ردیف مکانهای تاریخی و معماری پرارزش کشور به شمار میرود.
نکات بازدید از بازار ارومیه
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Sanieh Socks)
- علاقهمندان به معماری و تاریخ و هنر باید بازدید از این بازار را در برنامه خود قرار دهند.
- ساعت بازدید از این مجموعه تاریخی همهروزه از ساعت ۱۰ صبح تا ۲۰:۳۰ است.
- پس از بازدید و خرید در بازار ارومیه، فرصت آن را دارید تا از مسجد جامع ارومیه و مسجد اعظم نیز دیدن کنید که در فاصله کمی از این مکان واقع شدهاند.
پرسشهای متداول
بازار ارومیه کجاست؟
آیا بازار ارومیه ثبت ملی شده است؟
قدمت بازار ارومیه به چه دورهای میرسد؟
بازار ارومیه از چه بخشهایی تشکیل شده است؟
چطور به بازار ارومیه برویم؟
با توجه به ساختار بازار ارومیه تقریبا از تمام نقاط شهر دسترسی به این بازار آسان است. این بازار فقط چند دقیقه پیاده تا میدان اصلی و مرکز شهر فاصله دارید. شما در هرکجا از شهر ارومیه که هستید براحتی می توانید با استفاده از تاکسی یا اتوبوس خود را با بازار سنتی و تاریخی ارومیه برسانید.
کدام جاذبه های گردشگری در نزدیکی بازار ارومیه قرار دارند؟
کلیسای سنت مری ارومیه : ۴ دقیقه با ماشین
سی گنبد : ۵ دقیقه با ماشین
موزه ارومیه : ۸ دقیقه با ماشین
بند ارومیه : ۲۰ دقیقه با ماشین
شلمکان ارومیه : ۳۰ دقیقه با ماشین
هتل های نزدیک به بازار ارومیه برای اقامت کدام ها هستند؟
هتل آنا
هتل ساحل
هتل ماندگار
هتل مروارید
هتل جهانگردی
کدام رستوران ها در نزدیکی بازار ارومیه قرار دارند؟
رستوران دادلی
رستوران امین
رستوران دیوان
رستوران فیروزه
رستوران کشکول