شهرستان جلفا در منتهی اليه منطقه شمال غرب كشور واقع و يكی از شهرستان های شمالی استان آذربايجان شرقی به شمار می رود و از شمال به جمهوری ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان و از شرق به شهرستان های ورزقان و كليبر و از غرب به شهرستان ماكو و از جنوب به شهرستان مرند متصل است. وسعت شهرستان جلفا 1595.2 كيلومتر مربع همسايه است. شهرستان جلفا به صورت طولی در كنار رودخانه ارس به طول 128 كيلومتر كشيده شده و از جنوب در ميان كوه های قره داغ و رشته كوه های اوچ داغ و مراكان و كيامكی و جنگل های شمال آذربايجان شرقی محصور است. اين شهرستان در ارتفاع 736 متری از سطح درياهای آزاد قرار دارد. تنوع توپوگرافی در شهرستان جلفا موجب برخورداری از ارتفاع 500 متر از سطح دريا در كناره های سواحل رود هميشه جاری ارس تا ارتفاع 3347 متر از سطح دريا كوه كيامكی (كمكی در زبان محلی) شده است. این شهرستان از پیشینه غنی برخوردار است که باعث شده است انواع مختلفی از جاذبه های گردشگری در آن یافت شود که یکی از آنها کلیسای چوپان نام دارد که در این بخش از ویستا گشت به معرفی این اثر تاریخی می پردازیم.
معرفی کلیسای چوپان
کلیساها یکی از اماکن مذهبی مردم مسیحی به شمار می آید و از آنجایی که در منطقه جلفا تعداد زیادی از مردم ارمنی که دین مسیحی داشتند زندگی می کردند، کلیساهای فراوانی در آن به چشم می خورد. یکی از این کلیساها کلیسای چوپان نامیده می شود. کلیسای چوپان، که به کلیسای آندره ورتی مقدس نیز شهرت دارد، تاریخ آن به دوره صفوی بر می گردد و در جلفا، کنار رود ارس، بر سر راه کلیسای سنت استپانوس واقع شده است. از انجایی که این کلیسا در محلی به نام دره شام قرار دارد و این محل زمانی چراگاه محسوب می شد، محل عبادت چوپانان ارمنی بود. به همین خاطر در بین مردم محلی با نام کلیسای چوپان شهرت پیدا کرد. بنا به روایت مردم محلی دو کلیسا به همت دو برادر چوپان بنا شدند، یکی در این سمت رودخانه ارس و دیگری دقیقاً در جناح رو به رو که متأسفانه در سال های اخیر تخریب شد. این کلیسا در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۷۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کلیسای چوپان تقریباً در ۵ کیلومتری غرب شهر مرزی جلفا، در ساحل رود ارس در استان آذربایجان شرقی و در میان کوه های رسوبی سرخ رنگ واقع شده است. نکته مهم در مورد این کلیسا این است که به همراه دیراستپانوس مقدس در ماه مه ۲۰۰۸ میلادی در فهرست آثار یونسکو به ثبت جهانی رسیده است.
معماری کلیسا
پلان کلیسا از خارج به صورت مربعی شکل است و ابعاد آن حدودا برابر با ۷٫۷ در ۵٫۷ می شود. از داخل که به کلیسا نگاه کنید متوجه می شوید که به صورت صلیبی ساخته شده است. دروازه ورودی آن در قسمت غربی بنا قرار دارد و محراب آن در قسمت شرقی است. این کلیسا گنبد کوچکی با نقشه دایره ای شکل دارد، که بر روی آن چهار نورگیر در چهار جهت قرار گرفته است. در سمت غرب کلیسا آثار و بقایای بنای ویران شده‌ای دیده می شود که احتمالاً بخشی از کلیسا را تشکیل می داده است. پوسته خارجی کلیسا از سنگ ساخته شده است و یک گنبد کوچک، که اخیراً مرمت گردیده است، دارد. داخل کلیسا خیلی کوچک است و بیشتر از ده نفر به طور همزمان نمی توانند در آن جای بگیرند. مصالح بکار رفته در ساختمان آن سنگ و ملات است و سطح دیوارهای داخلی با گچ پوشانده شده و بنا فاقد هر گونه حجاری است.
راه های دسترسی به کلیسا
اگر قصد دارید زمانی از این بنا دیدن کنید باید خود را به شهر جلفا برسانید که این کار را می توانید با کمک قطار انجام دهید.
بازدید از کلیسای چوپان
دیدن این بنا رایگان است ولی در حال حاضر درب های ساختمان کلیسا بسته است و شما تنها می توانید از بیرون به تماشای آن بپردازید و اجازه ورود به داخل کلیسا را ندارید. از آنجایی که این کلیسا بر بلندا قرار دارد بهتر است کفش مناسب به پا داشته باشید.
